Ayva, kış aylarının vazgeçilmezi olan meyveler arasında yer almaktadır. İçeriğinde bulunan vitamin ve mineraller bakımından hem sağlık açısından hem de metabolizmaya katkılarından dolayı, tüketilmesi gereken meyvelerden bir tanesidir. Ayvanın tadı genellikle herkes tarafından beğenilmektedir. Taze olarak tüketildiği gibi tatlılarda, komposto yapımlarında da tercih edilmektedir.
Ayva Nedir? Nerede Yetişir?
Ayva, rosaceae( gülgiller ) ailesine ait sevilen bir meyvedir. Genellikle iri yapıya sahip olup, sulu, mayhoş ve tatlı bir tadı bulunur. Ayva üretimi ülkemizin her bölgesinde gerçekleşmektedir ve çok verimli bir meyvedir. Ancak özellikle Marmara ve Ege bölgesinde sıklıkla üretilmektedir. Ayvanın verimli olması, bölgeye göre çeşitlilik gösterir. Genellikle hasattan elde edilen ayvalar, 100 veya 200 kilo arası olmaktadır. Hasat zamanları Ekim ve Eylül aylarında gerçekleşmektedir. Eylül ayının sonunda, ayva hasadı bitmiş olur. Ayva yetiştiriciliği en çok Sakarya ilinin geyve ilçesinde olmaktadır. Ayva her iklimde yetiştirilme imkânına sahiptir ve soğuğa oldukça dayanıklıdır. Ayva ağacı bakımı yapıldığında, ürünlerden saglanan verim çok daha yüksek olmaktadır. Marmara bölgesinde yetiştirilen ayva üretimi, ülkemizdeki yapılan ayva üretiminin yarısından çoğunu kapsamaktadır.
Ayva Çeşitleri Nelerdir? Nerelerde Yetiştirilir?
Ülkemizde ve dünyada bulunan ayva çeşitleri çok sayıda yer almamaktadır ve genellikle tüm çeşitleri bilinir. Ayvalar anaç olarak yetiştirilmeleri bakımından çok fazla türe sahip değildir. Ayva çeşitleri açıklanacak olursa;
- Ayva çeşitleri arasında ilk sırada ekmek ayvası yer almaktadır. Ekmek ayvası olarak anılan birçok ayva çeşidi vardır ancak bu ayva türü, açık sarı renkte, iri ve mayhoş bir tada sahiptir. Sofralarda ve mutfakta kullanım alanı oldukça geniştir. Marmelat yapımında ve tatlı yapımında da tercih edilebilir. Ayrıca ayva reçelinde de kullanılır.
- Şeker gevrek ayvası, bir diğer ayva çeşididir. Ekim ayının ilk haftası hasat edilmektedir. Hafif ekşi bir tada sahiptir. Ülkemizde en çok tercih edilen ayva türleri arasında yer alır.
- Midilli ayvası, tatlı olan ayva türleri arasında yer alır. Tadı mayhoş değildir ve çok sulu bir meyvedir. Rengi yeşile çalan bir sarıdır. Genellikle Ege bölgesinde yetişmektedir. Gevşek yapısı olan bir meyvedir.
- Pazarlarda sıkça karşılaşılan ayva türlerinden bir tanesi de limon ayvasıdır. Oldukça verimli olan bu ayva türü, mayhoş bir tada sahiptir.
- İstanbul ayvası ise tatlı ve sulu bir tada sahiptir. Yapısı gevşektir. Rengi yeşilimsi bir tondadır.
- Tekkeş ayvası, verimli bir ayva türüdür. Tadı mayhoştur. Rengi canlı bir sarı tonundadır.
- Champion ayvası, çok bilinmese de oval bir şekle sahiptir. Armudu andıran yapısı ile dikkat çeker. Az mayhoş bir tadı vardır. Rengi yeşil ile sarı arası bir tondadır.
- Bereczcki (sin. vrajna) ayvası, çok lezzetli bir tada sahiptir. Meyveleri armudu andırır ancak oldukça büyüktür. Sarı ve parlak bir renge sahiptir.
Ayvanın Faydaları Nelerdir ?
Kış aylarında oldukça tercih edilen ayva, insan sağlığı açısından oldukça fayda sağlamaktadır. Ayvanın faydaları açıklanacak olursa;
- Kış aylarında tüketilen ayva, kan akışını hızlandırarak, vücudun sıcak tutulması olanağını sağlar.
- Diyetlerde kullanılması tokluk hissini oluşturacağı için kilo vermeye yardımcı olur.
- C vitamini deposudur. Bağışıklığı güçlendirerek, hasta olunmasına engel olur.
- Gastrit ve ülsere iyi gelmektedir.
- Ağız yaralarına, ağız kokusuna iyi gelen ayva düzenli olarak tüketildiğinde, ağızda oluşan kötü kokuların giderilmesinde yardımcı olur.
- Kadınların sıkça yaşadığı adet sancılarına iyi gelerek, doğal bir ağrı kesici görevi görür.
- İçeriği sayesinde saç uzamasına yardımcı olmaktadır.
Ayvanın Besin Değerleri Nelerdir?
Ayva içerdiği vitaminler ve mineraller nedeniyle merak edilen meyveler arasında yer almaktadır. Ayvanın besin değerleri hakkında bilgi verilecek olursa;
- Porsiyon Miktarı: 100 g
- Kalori (kcal): 56
- Kolesterol: 0 mg
- Toplam yağ: 0,1 g
- Doymuş Yağ: 0 g
- Sodyum: 4 mg
- Karbonhidrat: 15 g
- Diyet Lifi: 1,9 g
- Protein: 0,4 g
- Potasyum: 197 mg
- Kalsiyum: 11 mg
- C Vitamini: 15 mg
- Demir: 0,7 mg
- B6 Vitamini: 0 mg
- Magnezyum: 8 mg
- Kobalamin: 0 ug ü
Ayvanın faydaları ve besin değerlerini öğrendikten sonra, armutun faydaları ve besin değerlerini de mutlaka incelemelisiniz.
Ayvanın Zararları Nelerdir?
Ayvanın zararları arasında gösterilen en önemli durum, ishal yapıcı özelliğidir. Oldukça lifli bir yapıya sahip olması, ishal problemlerinin ortaya çıkmasına neden olabilir. Böyle bir durumda ayva tüketiminin kısıtlanması gerekir.
Kimler Ayva Yememeli?
Ayva sağlık açısından önemli olan meyvelerdendir ancak yüksek miktarlarda tüketildiğinde bazı sağlık sorunlarına neden olabilir. Ayva tüketmemesi gerekenler arasında, hipertansiyon hastaları ve gebelik dönemindeki kadınlar bulunmaktadır. Bu kişilerin doktora danışarak, ayva tüketmeleri daha doğru olacaktır.