Salça Nedir? Faydaları Nelerdir?

Salça turfanda sebze tüketiminin hem sağlıklı olmadığı hem de pahalı olduğu mantığından yola çıkarak domatesi kış mevsiminde daha sağlıklı tüketmek için yapılan yiyecektir.  Salça geleneksel yiyeceklerden biridir,  çünkü uzun yıllara dayanan bir tarihi geçmişi vardır.  Anneannelerimiz,  babaannelerimiz,  annelerimiz yazın aldıkları ucuz ve sağlıklı domatesleri kışın tüketmek için salça yaparlardı.  Ancak günümüzde bütün yiyecekler gibi salçayı da marketten her mevsim satın almak mümkün. Özellikle Türk mutfağında salça bol miktarda tüketilir.  Salça neden yapılır sorusuna verilebilecek en doğru cevabın,   son derece sağlıklı bir besin kaynağı olduğu için yapıldığıdır. Kışa hazırlık olarak yapılması yazın ucuz ve taze meyvelere ulaşılabilir olmasından kaynaklanır.  Türk yemek kültüründe zeytinyağlılar hariç bütün yemeklerde kullanılan salça,  yemeğe yalnız renk katmakla kalmaz aynı zamanda da tat ve lezzet katan önemli bir vitamin kaynağıdır. Salçalar domates ve kapya biberden yapılır. 

Salça Nedir?

Salça nedir? Faydaları nelerdir? dediğimizde kısaca, domates ve kırmızıbiberin belli pişirme yöntemleri kullanılarak yoğunlaştırılmış olacak şekilde yapılan yiyeceğe salça denir.  Salça özellikle Türk mutfağında neredeyse bütün yemeklerde kullanılan lezzeti ve renginden dolayı tercih edilen sebzedir.  Yemeklere lezzet katmasının yanı sıra besin değeri bakımından da çok önemli katkıları vardır.  Domatesin yoğun olarak vitamin kaynağı olduğunu düşünürsek dolayısıyla salça da aynı şekilde yoğun vitamin sağlayan yiyeceklerden biridir.  Özellikle C vitamini bakımından oldukça zengindir. Salça güneşte pişirilerek yapıldığı için besin değerini katlayan değerli yiyeceklerden biridir. Salça güneşte kurutularak pişirilir ve tuzlanarak büyük bidonlarda saklanırdı.  Bu da uzun süre dayanmasını ve dolayısıyla bütün kış mevsimi boyunca rahatlıkla tüketilmesini sağlar.

Salçanın Faydaları

Domates ve biber tek başına en faydalı sebzelerden biridir.  İki sebze de yoğun vitamin deposudur.  Ayrıca koyu renkli sebze olması açısından da zenginliği ve vitamin değeri oldukça yüksektir.  Yaz sebzesi olarak bilinen domates ve biber salça yapılarak kışın çok fazla tüketilen ürünlerden biridir. Kalabalık ailelerde ve tarımla uğraşan küçük şehirlerde çok daha sıklıkla yapılan yiyeceklerden biridir.  Ancak teknoloji günümüzde bütün bunları aşarak salçaları her zaman ulaşabileceğimiz duruma getirmiştir. Önceki yıllarda hızlı beslenme bugün olduğu kadar yaygın değildi.  Eskiden ekmeğin üzerine sürülerek de tüketilirdi.  Salçanın temel maddesini oluşturan domatesin içinde bulunan bütün vitamin ve mineraller salçada da bulunur.  Domates ve biber koyu renkli sebzeler grubuna girer ve çok yoğun vitamin mineral içerirler.  Domates salçasında bulunan yararlı vitaminler;  

• A
• B grubu vitaminleri
• C
• K 

Salça besin değerleri ve vitaminleri bakımından oldukça zengindir.  Bunun yanı sıra mineral açısından da son derece zengin sebzelerden biridir.  Özellikle;

• Kalsiyum 
• Fosfor 
• Sodyum 
• Potasyum 
• Magnezyum 
• Demir 
• Kükürt 
• Omega 3,  Omega 6 

İçeren ender sebzelerden biridir.  Dolayısıyla domates ve biberden yapılan salçaların içinde de aynı şekilde bu vitaminlerin tamamı bulunur.  En yoğun olarak domateste bulunan vitamin ise A, C ve E vitaminleridir. Folik asit bakımından da oldukça zengindir. 

Salçanın vitamin bakımından zengin olması dolayısıyla birçok hastalığın da oluşumunu önlediği bilinmektedir.  Özellikle A vitamininin yoğun olması sebebiyle göz sağlığı için son derece önemlidir.  A vitamini katarakt oluşumunu engelleyen vitaminlerden biridir.  Dolayısıyla salça da fazla bulunması göz sağlığı açısından da son derece önemlidir.  Hücre üretimini arttırması yine salçanın faydaları arasındadır.  Domates salçasının özellikle düzenli tüketilmesi durumunda gözde önemli hastalıklardan biri olan ‘’Sarı Nokta’’ hastalığının oluşma riskini de ortadan kaldırır.  Ayrıca saça olan faydası,  saç kökünün güçlenmesi, saçın parlaklık ve dökülmesini durdurması da salçanın yoğun vitamin ve mineral deposu olmasından kaynaklanır. Beta-karoten ve E vitamini gibi önemli vitaminleri de bünyesinde bulunduran salça aynı zamanda kalp ve damar sağlığı açısından da çok önemlidir.  Kemik erimesini engelleyen dolayısıyla kemikleri güçlendiren salçanın diğer önemli faydası ise günümüzde çok fazla yaygın olan kanser hastalığının önlenmesine katkıda bulunmasıdır.  Domates ve kırmızıbibere kırmızı rengini veren antioksidan özellik Likopen’den kaynaklanır.  Likopen ise salçaya yüksek oranda besin değeri katar.  Likopen insan vücudunun hücre üretiminde dışarıdan alınan en önemli gıda maddesidir.

Salça Neyden Yapılır? İçeriğinde Neler Var?

Salçanın temel maddesi domatestir.  Salça neyden yapılır sorusuna verilen net cevap,   elbette domatesten yapılır cevabıdır. .  Ancak salça günümüzde iki farklı yöntem uygulanarak yapılmaktadır.  Pişirilerek yapılan salça ve pişirilmeden yapılan salçalardır. Hangi yöntemle yapılırsa yapılsın, her iki yöntemde lezzetlidir ve arasında besin farkı olmaz.  Ancak pişirmeden yapılan salça diğerine göre çok daha kısa sürede ve daha pratik olarak yapılmaktadır. Ancak uzun süre saklanabilmesi için pişirilerek yapılması daha fazla tercih edilir.

Kaç Farklı Salça Türü Vardır?

Yazın üretilen domates ve kırmızıbiberlerin pişirilerek kış mevsimi boyunca yemeklerde tüketilmesi salça sayesinde gerçekleşir. 2 farklı salça türü vardır Bunlar; 

• Pişirilerek Yapılan salça
• Pişirilmeden yapılan salçalar

Pişirilerek Yapılan Salçalar

Pişirerek salça yapmak için öncelikle domates,  sıvı yağ ve kaya tuzuna ihtiyacınız vardır.  Pişirilerek evde salça yapmak için domatesler iyice yıkandıktan sonra küçük küçük doğranır.  Ardından rondodan geçirilerek iyice parçalanması sağlanır.  Parçalanan domatesler ve kaya tuzu eklenerek bir tencerede yoğun kıvama gelinceye kadar pişirilir.  Pişirme işleminden sonra tekrar blenderden geçirilir ve içinde pütürlük olmamasına özen gösterilir.  Daha sonra tepsilere koyularak güneşte pişmeye bırakılır.  Soğuması beklenir ve soğuduktan sonra cam kavanozlara konur ayrıca üzerine zeytinyağı dökülerek kavanozların kapağı kapatılır. 

Pişirmeden Yapılan Salça

Pişirmeden yapılan salça diğerine göre çok daha kısa sürede ve pratik bir şekilde yapılır. Bunun için yine domates tuz ve sıvı yağa ihtiyacınız vardır.  Domatesler doğranarak kesilir cam kavanozlara dizilir.  Domateslerin üzerine kaya tuzu dökülür.  Yapılan salça kavanozlara dökülür ve belli bir süre kavanozların kapağı açık bırakılır.  Ayrıca domatesler tel süzgeçte ezilir ve kabuklarından ayrılır.  İstenilen kıvam gelene kadar tepside bekletilir.  Daha sonra tekrar tuz ilave edilir ve temiz bir bezle örtülerek yine güneşte bir iki gün bırakılır ve arada karıştırılır.  İçine koyduğunuz su çekene ve kıvamlı bir hal alana kadar işlem devam ettirilir. Bir iki gün sonra cam kavanozlara alınarak üzerine sıvı yağ dökülür ve kışın kullanmak üzere saklanır.

Salça Nasıl Saklanır?

Salça Türk yemek kültürünün vazgeçilmez ayrıntılarından biridir.  Aynı zamanda geleneksel Türk mutfağı kültüründe de önemli yeri olan yiyecek maddelerinden biridir.  Özellikle yaz mevsiminde yetişen olgun domateslerden pişirilen salça,  uzun kış döneminde tüketildiği için doğru saklanması son derece önemlidir.  Artık günümüzde salça yemeklerin yanı sıra sabah kahvaltı çeşnilerinden biri durumundadır.  Baharatlarla tatlandırılarak farklı kahvaltılık olarak sunulan salça son derece lezzetli ve birçok kişinin sevdiği yiyecek maddesidir.  Salça uzun süre kullanılacağı için saklanması çok önemlidir. Doğru salçası saklamanın koşulları şunlardır;

• Öncelikle salça saklanırken mutlaka hava ile teması kesilmelidir. Bu nedenle salçayı mutlaka hava almayacak bir kavanoz da doğru kapatılarak saklayın.
• Salçanın uzun süre dayanması için kuru ve serin bir yerde saklanması da bir o kadar önemlidir. Ev yapımı salçalar ve marketten satın aldığınız salçaları da aynı şekilde kuru ve serin bir yerde saklamanız gerekir.
• Bütün alışverişlerde olması gerektiği gibi salça alırken de mutlaka son tüketim tarihi dikkate alınmalıdır. Son kullanma tarihi yaklaşan salçalar çok daha kısa sürede bozulur ve taze tüketemezsiniz. 
• Salçaların uzun süre sağlıklı saklanabilmesi için mutlaka üzerini geçecek kadar sıvı yağ koyulmalıdır.  Bu salçanın küflenmesini dolayısıyla bozulmasını önleyecektir. 
• Özellikle teneke ambalajlı salça almışsanız mutlaka kullandıkça üzerine sıvı yağ eklemeniz salçanızın küflenmesini önleyecektir.
• Fazla miktarda satın alınan salçaları yine aynı şekilde uzun süre kullanmasını sağlamak için porsiyonlar biçiminde ayırarak saklamanız salçanın uzun süre dayanması açısından önemlidir. 
• Salçanızı kullandıktan sonra mutlaka kavanozu sıkıca kapatmalısınız.  Oksijen temasının bulunduğu yerlerde salça çok hızlı küflenir ve bozulur.

2022 Salça Fiyatları

• 700 Gr Penguen domates salçası cam kavanoz 12,95 TL
• Tat Teneke Kutu Domates salçası 430 Gr 9,95 TL 
• Tat cam Kavanoz Domates Salçası 710 Gr 13,95 
• Ekoloji karışık salça 660 GR cam kavanoz 39,95 TL
• Öncü domates salçası 700 GR cam kavanoz 13,95 TL
• Burcu Domates Salçası 1500 Gr Cam Kavanoz 19,95 TL
•  Penguen Tatlı Biber Salçası Cam Kavanoz 360 Gr 9,95 TL
• Öncü Marka Acı Biber Salçası 700 Gr Cam 700 Gr 16,95 TL
• Öncü Biber Salçası Tatlı 1650 Gr Cam 36,95 TL
• Acı Biber Salçası Öncü 1650 Gr Cam Kavanoz 36,95
• Burcu Ev Tipi Biber Salçası 600 Gr Cam Kavanoz 11,95
• Burcu Ev Tipi Biber Salçası 600 GR Cam Kavanoz 11,95 TL
• Organik Gurme Domates Salçası 650 Gr Cam Kavanoz 22,95 TL
• Ekoloji Domates Salçası 660 Gr Cam Kavanoz 24,95 TL
• Organik Domates Salçası City Farm  650 Gr Cam Kavanoz 19,95 TL
• Teneke Kutu Tat Domates salçası 170 Gr 5,75 TL
• Organik Gurme Biber Salçası 650 GR Cam kavanoz 25,95 TL
• Olca Domates Salçası 830 Gr teneke Kutu 7,95 TL
• 720 Gr cam Kavanoz Olca Domates salçası 11,95
• Olca Domates Salçası 1300 Gr pet Ambalaj 17,95 TL

Neredeyse akraba sayılacak olan ketçap, ve onunla ilgili olan yazımız Ketçap Nedir? Faydaları Nelerdir? yazımızada bakabilirsiniz.